Wedstrijd onderwaterfoto- en film voor deelnemers op alle niveaus: leuk en leerzaam!

Jaarlijks organiseert de NOB het Open Nederlands Kampioenschap Onderwaterfoto en -film, ook wel het ONK genoemd. Met meer dan honderd deelnemers is het de leukste en grootste onderwaterfoto- en filmwedstrijd van Nederland.

Het ONK bestaat uit verschillende wedstrijdonderdelen, zowel voor beginnende als voor meer ervaren fotografen en filmers. De winnaars van de masters mogen deelnemen aan een CMAS Europees- of Wereldkampioenschap. Maar ook voor duikers die nog niet zo ver zijn, biedt deze wedstrijd volop leerzame en leuke onderdelen. Doe jij mee?

De start: feedback en conceptversie reglement

In 2016 heeft de NOB de voorbereiding en uitvoering van het kampioenschap overgenomen van de NOB-commissie Aquashot. Sinds die tijd organiseert een werkgroep bestaande uit Gertjan Eg, Erik van Vessem en Desmond van Santen de wedstrijd.

De organisatie bestaat uit vier fases en start vrijwel meteen na de uitslagenavond in november. Desmond vertelt: ‘We luisteren altijd goed naar de feedback van de deelnemers en proberen de wedstrijd zo leuk en toegankelijk mogelijk te houden. Met die twee uitgangspunten verwerken we de feedback van de deelnemers in een nieuwe conceptversie van het wedstrijdreglement. Uiteindelijk gaat meestal pas de vierde of vijfde versie als definitieve versie online. Daar waar de aanpassingen eerst groot waren, zijn de aanpassingen de laatste jaren steeds kleiner.’ Naast het wedstrijdreglement stelt de wedstijdwerpgroep in de voorbereiding het jaarlijkse thema vast en werft de juryleden voor de verschillende jury’s.

Erik van Vessem, tegenwoordig ook voorzitter van de NOB, zegt over vernieuwing van de wedstrijd: ‘De wedstrijd moet voor iedereen die mee wil doen, zo aantrekkelijk en interessant mogelijk zijn. Ook als je nog nauwelijks ervaring hebt in het maken van foto’s of video’s. We horen steeds weer terug van nieuwe deelnemers dat ze blij verrast zijn met hun deelname. Naast een gezellige sfeer, leren de deelnemers veel van elkaar. Om het nog aantrekkelijker te maken voor mensen die nog weinig ervaring hebben, zijn er de laatste jaren verschillende nieuwe wedstrijdonderdelen toegevoegd zoals de internationale No Limits-competitie en de Teamwedstrijd voor verenigingen of vriendengroepen. Ook voor de filmers hebben we vorig jaar een wedstrijdonderdeel toegevoegd: de ONK Reels. We verwachten daarmee een jongere doelgroep aan te spreken.’

De wedstrijd

In de tweede fase zit het minste werk: de wedstrijd zelf. Vanaf 1 april kunnen de deelnemers opnames maken en zijn er alleen nog voor de masters vier vooraf bepaalde wedstrijdweken. De masters krijgen via sms een opdracht voor het eerste beeld dat moet worden ingeleverd met de wedstrijdbeelden. Daarmee controleert de organisatie of de beelden ook echt op de wedstrijddagen zijn gemaakt.

Jury aan zet

Na de laatste wedstrijddag begint fase 3. De wedstrijdwerkgroep gaat aan de slag met het ‘juryklaar’ maken van de foto’s. De foto’s die naar de verschillende jury’s gaan, worden allemaal gecontroleerd op de voorwaarden van het reglement en anoniem gemaakt. Juryvoorzitter Gertjan Eg ziet toe op een eerlijk verloop van de wedstrijd. Hij vertelt: ‘De onderwaterfotogemeenschap is klein en “iedereen” kent elkaar. Totdat er een definitieve uitslag is, maken we daarom de namen van de juryleden niet bekend. Dat voorkomt bewuste of onbewuste beïnvloeding van de juryleden. Tegelijkertijd worden alle achterliggende data van het bestand verwijderd, zodat de juryleden niet kunnen zien wie de foto heeft gemaakt. Ook andere details, zoals gegevens van de apparatuur, worden uit het bestand verwijderd. Zo proberen we een zo eerlijk mogelijke wedstrijd te houden.’ Voor de filmwedstrijd geldt dat de juryleden wél zien wie de makers van de films zijn.

De jurybijeenkomst is het laatste onderdeel van deze fase. Deze bijeenkomst is altijd een leuke, lange en vermoeiende dag. Doel is daarbij alle foto’s van de verschillende categorieën in “de juiste volgorde” te zetten. Wat deze volgorde is wordt vaak na een stevige argumentenwisseling door de jury bepaald. De uitkomsten van de ranking, bepaalt uiteindelijk wie winnaar wordt van de wedstrijd.

Prijsuitreiking

De laatste en misschien wel leukste fase van de wedstrijd is de prijsuitreiking en de voorbereiding daarvan. Zodra de uitslagen van de wedstrijd definitief zijn, worden de winnende beelden in een presentatie voor de prijsuitreiking verwerkt. De prijsuitreiking zelf is een aaneenschakeling van mooie beelden en medailles die worden omgehangen. Erik, die de prijsuitreiking aan elkaar praat, zegt daarover: ‘We proberen de avond van de prijsuitreiking voor iedereen aantrekkelijk te maken. We wisselen af tussen de foto’s, films en wat korte interviews. Natuurlijk is het voor de deelnemers vaak spannend en is iedereen benieuwd naar de uitslag. En ook als je niet aan de wedstrijd hebt deelgenomen, willen we dat je een leuke avond hebt.’

Evolutie van het ONK

Vroeger bestond de wedstrijd uit alleen een Zeeuws Kampioenschap en een Open Nederlands Kampioenschap. Tegenwoordig zijn er wat wedstrijdonderdelen bijgekomen. Zo is er sinds een paar jaar de leerzame teamwedstrijd, waarbij je met een clubje duikers meedoet. Met de vrij nieuwe No Limits competition mag je foto’s overal op de wereld maken en onbeperkt bewerken. Met de nieuwe ONK Reels-wedstrijd mikken we op een jonger publiek. Deelnemers uploaden hun korte filmpjes op een eigen social media kanaal met de #ONKonderwater.

Andere veranderingen zijn dat je voor vrijwel alle wedstrijdonderdelen in heel Nederland opnames mag maken. Het is dus niet meer beperkt tot alleen Zeeland. Ook is de wedstrijd laagdrempeliger met bijvoorbeeld de Zoetwaterwedstrijd waarbij je met één foto uit een zoetwaterplas in jouw regio al kunt deelnemen.

Wil je vooral de mooie beelden zien of inspiratie opdoen? Doe dan mee aan ONK Talks waarbij we in december een aantal wedstrijdfoto’s met de deelnemers en juryleden bespreken.  Of kom naar één van de foto- en filmavonden in Nieuwegein (vanaf het najaar).

Wil je meedoen of zoek je meer informatie over de wedstrijd? De wedstrijdperiodes, het reglement en hoe je meedoet vind je via www.fotokampioenschap.nl

Vanaf 8 oktober wordt in Varadero, Cuba het CMAS WK Onderwaterfoto en -film gehouden. Namens Nederland doen er twee fototeams en één videoteam aan het kampioenschap mee. Lia van Nieuwenhuizen en Brenda de Vries zijn de fotografen en Jos van Zijl de filmer. Zij worden geassisteerd door Marloes Otten, Marloes van Bracht en Dennis Buitelaar.