Van vrijdag 17 tot en met zondag 26 september stond tijdens de NOC*NSF Nationale Sportweek heel Nederland in het teken van de sport. Gemeenten, sportbedrijven, sportbonden en talloze sportclubs hebben tien dagen lang diverse sportieve activiteiten georganiseerd om zoveel mogelijk mensen (weer) te laten sporten en bewegen. Voor alle clubs dé kans om zich te laten zien en hun sportaanbod te promoten. Voor sporters het moment om nieuwe sporten uit te proberen. Het sportakkoord kan voor clubs een uitkomst bieden om sport toegankelijk te maken voor iedereen!
In vrijwel alle gemeenten in Nederland is er inmiddels een lokaal Sportakkoord ondertekend en komt de uitvoeringsfase nu op gang. Veel sportverenigingen participeren inmiddels. NOC*NSF laat in dit artikel een aantal verenigingen vertellen waarom ze het belangrijk vinden mee te doen en welke ervaringen zij tot nu toe hebben opgedaan.
Het lokale Sportakkoord is er om sport toegankelijk te maken voor iedereen in de betreffende gemeente. Partijen uit de sport, maatschappelijke organisaties, bedrijven en de gemeente maken lokaal afspraken hoe zij met elkaar de eigen sport- en beweegambities kunnen bereiken. Met als doel de toekomstbestendigheid van de sport te vergroten. Van dit lokale Sportakkoord wordt een actieplan gemaakt. Iedere sportclub kan op elk moment instappen en meedoen. Om dat zo eenvoudig mogelijk te maken is er zelfs een stappenplan beschikbaar.
Wanneer je als club aansluit bij het Sportakkoord, streef je, samen met het lokale sportnetwerk, naar een gemeente waar iedereen met plezier kan sporten. Dat betekent dat hierdoor niet alleen jouw eigen sportclub groeit, maar de sport in zijn geheel. Om dit te realiseren, zijn er vanuit het Sportakkoord zes ambities geformuleerd waarbinnen jouw sportclub ondersteuning kan ontvangen. Deze ondersteuning wordt geboden in de vorm van begeleidingstrajecten en opleidingsmogelijkheden op verschillende gebieden. Denk onder andere aan het vinden van vrijwilligers, het binden van je leden, financieringsvraagstukken of het begeleiden en opleiden van trainers.
JBC Nieuwerkerk
Jeu de Boules Club Nieuwerkerk heeft geen moment getwijfeld om mee te doen met het lokale Sportakkoord in de gemeente Zuidplas. Wilco Dekker, voorzitter van JBC Nieuwerkerk, is heel helder: “Toen wij gevraagd werden om mee te doen, hebben we onmiddellijk ja gezegd! Ik zit nu in twee commissies en probeer op die manier mijn steentje bij te dragen.”
De gemeente Zuidplas, waar Nieuwerkerk onder valt, heeft in haar Sportakkoord drie hoofdambities (inclusief sporten, duurzame infrastructuur en vitale sport- en beweegaanbieders) en twee subambities geformuleerd. Dekker: “Dit was voor ons dé kans om ook onze stem te laten horen. Het gaat vanzelf altijd wel over voetbal, hockey, et cetera. Nu kunnen we ervoor zorgen dat we in het lokale Sportakkoord ook de kans benutten om pétanque op de kaart te zetten en een beetje los te komen van het camping-imago.” Afgezien van de vitale sport- en beweegaanbieders is Dekker ook actief in de duurzame infrastructuur-commissie. “Héél belangrijk, maar daarbij moet je wel altijd een beetje in de gaten houden dat het lastig is om in andere mensen hun portemonnee te kijken. Je moet de prijs daarvan wel kunnen opbrengen.”
Ouderen
JBC Nieuwerkerk was één van de tien sportverenigingen, die naast de twee openbare basisscholen participeren in het Sportakkoord. De club heeft met haar 110 leden één van de modernere jeu de boules locaties in Nederland met dertig buitenbanen en 14 binnenbanen. De ambitie van de club is om zich meer op de jeugd te richten. “We waren nét aan de slag, toen kwam corona… Eigenlijk wordt het nu net weer een beetje opgepakt. Door de corona-maatregelen hebben wij als club ook andere prioriteiten gesteld. Zo hebben we tijdens de pandemie de ouderen in onze gemeente opgeroepen om mee te komen doen. ‘Het is buiten en al is het maar voor de sociale contacten, het doet je goed om langs te komen’, zeiden we dan.”
Opleidingen
Niet alleen het bestuur van de club ziet het lokale Sportakkoord als een kans voor de club. “Als bestuur waren we het er snel over eens: dit moeten we gewoon doen! Maar onze leden bewegen ook mee: we horen van hen terug dat ze zeggen: als we de jeugd in gang willen krijgen, dan wil ik daarvoor ook wel een opleiding volgen. Wat perfect is, want zo hebben we dat ook meteen meegenomen in de plannen, die in het Sportakkoord zijn opgenomen.”
Dekker is overtuigd van de verbindende kracht van het Sportakkoord. “We hebben een heel betrokken wethouder, die komt regelmatig even langs. En de contacten met de gymleraren van de basisscholen zijn ook gelegd, ons eerste toernooi staat al gepland. Nu gaan we écht beginnen!”
Biks Shots Hilvarenbeek
Basketbalvereniging Biks Shots in Hilvarenbeek was er ook als de kippen bij, toen de eerste uitnodigingen kwamen om te participeren in het lokale Sportakkoord. “Logisch”, zegt voorzitter Henk Schottert. “We zijn op zich qua omvang een gemiddelde basketbalvereniging met zo’n 150 leden, maar we zijn wel bovengemiddeld actief. Zowel in de breedtesport als op competitieniveau. En maatschappelijk zijn we al ruim tien jaar actief met ons scholenproject ‘Be a Star’. Dus hoe mooi is het als je een dergelijk project kunt inbedden in het lokale Sportakkoord?”
‘Be a Star’ is een project, dat gericht is op het voorkómen van pestgedrag. De club draait het programma in Hilvarenbeek op de scholen en had voordat het lokale Sportakkoord aan de orde was al plannen om het project ook in andere gemeenten in het Hart van Brabant (Goirle, Oisterwijk) op te starten. “Dat past natuurlijk perfect in een lokaal Sportakkoord”, aldus Schottert. “We werken hier in Hilvarenbeek al jarenlang samen met de scholen, en voor het ‘Be a Star’-project staan al concrete plannen erin. We gaan op de scholen aan de groepen 4 en 7 drie jaar lang projecten draaien samen met Henk Pieterse. Daar bereiken we dan 4000 leerlingen mee. En we gaan het project nog uitbreiden met een workshop ‘Mediawijsheid’, zowel voor de leerlingen als voor de ouders en een aparte workshop voor de leerkrachten ontwikkelen.”
Mogelijkheden voor vrijwilligers
Biks Shots ziet echter nog veel meer mogelijkheden binnen het lokale Sportakkoord. Schottert: “We zien vooral ook allerlei opleidingsmogelijkheden, waar we heel blij mee zijn. Onlangs hebben we de mensen binnen onze club, die zich bezighouden met sponsoring, laten deelnemen aan een workshop ‘Geld genereren’. Dat was uitermate zinvol, zeker in deze tijden. En daarnaast heeft de NBB kortgeleden een nieuwe instapcursus voor basketbaltrainers ontwikkeld, Fast Break. Daar nemen uit onze club nu ook een aantal mensen aan deel. Een mooie, laagdrempelige opleiding met drie online en één fysieke bijeenkomst. Voor de zomer hebben we dan weer een aantal van onze vrijwilligers de gelegenheid kunnen bieden zich verder te ontwikkelen.”
Met het laagdrempelige aanbod en de samenwerking met scholen en buurtsportcoaches hoopt Biks Shots ook daadwerkelijk een maatschappelijk actieve rol te vervullen. Het feit dat er meer opleidingsmogelijkheden voor de vrijwilligers binnen de club beschikbaar komen is een ander belangrijk aspect. Ook de financiering van de projecten, vaak in de vorm van cofinanciering, werkt goed. “Dat werkte voorheen ook al goed, maar als iedereen participeert in het lokale Sportakkoord, dan kan dat alleen maar beter werken.”
Biks Shots vindt de opleidingsmogelijkheden voor vrijwilligers belangrijk
Golfclub Landgoed Coudewater
Golfclub Landgoed Coudewater (tot januari 2021 Golfclub Rosmalen genaamd) is een actieve, bruisende vereniging met veel vrijwilligers. De vereniging heeft ca. 650 leden en daarbij nog ca. 40 jeugdleden. “Waarschijnlijk zijn wij wel een beetje een andere golfclub”, zegt voorzitter Peter de Kubber. “Maar wij willen heel bewust een echte vereniging blijven.” De club heeft kortgeleden haar nieuwe clubgebouw en de nieuwe 9-holes golfbaan in gebruik genomen. “Ontzettend trots zijn we daarop”, zegt De Kubber. “Maar we realiseren ons heel goed dat we een heel gezonde vereniging zijn. En als je dan naar de toekomst kijkt, dan weet je dat je nú moet investeren in de jeugd om dat ook in de toekomst te blijven. Dat hebben wij al vele jaren verankerd in ons sportbeleid.”
Dit bewustzijn heeft er binnen de club toe geleid dat er ook een commissie Sportief Beleid is ingesteld, waar Carin Stolzenbach deel van uitmaakt, tevens secretaris van de Jeugdcommissie. “Onze inspanningen om aandacht te besteden aan de jeugd, die hebben we al vele jaren. In het verleden organiseerde de Sportalliantie verschillende Olympiades binnen de gemeente, verschillende sporttoernooien waar aan het einde van de dag een winnende school uit naar voren kwam. Dat is sinds vorig jaar iets veranderd. Nu doen kunnen de 6de-groepers proeven aan verschillende sporten’ het wedstrijdelement is losgelaten. Elke klas neemt deel aan acht verschillende clinics waarvan wij er als golfclub er één hebben verzorgd met behulp van Raak-to-GO van de Nederlandse Golf Federatie (NGF). Het is voor ons belangrijk dat we de golfsport bekend laten worden onder de jeugd.”
In januari 2020 werd in de gemeente Den Bosch, waar Rosmalen onder valt, het lokale Sportakkoord ondertekend. De Kubber: “Natuurlijk waren wij daar ook bij! Het beleid van onze vereniging sluit naadloos aan op dat wat we met een lokaal sportakkoord willen bereiken. We hebben 650 leden, en nog eens 150 leden op een wachtlijst staan. Maar voor de jeugdleden hebben we geen wachtlijst. We hebben zelfs een samenwerking met een middelbare school hier in Rosmalen, het Rodenborch College. Alle eerstejaars en eindexamenleerlingen hebben hier jaarlijks een golfclinic en de sportleerkrachten krijgen van ons een opleiding om de leerlingen te kunnen begeleiden. Onze insteek is helder: als een deel van die leerlingen lid wordt, dan hebben wij weer jonge leden!” De club neemt ook deel aan het pilotproject Jeugd Golf Den Bosch geïnitieerd door de NGF en zijn samen met vijf andere golfbanen in de regio een competitie gestart, Junior GolfSixes. Aanbod vernieuwen hoort bij toekomstbestendigheid.
Stolzenbach ziet een duidelijk verband tussen het sportieve beleid van de club en het lokale sportakkoord: “Ons beleid past perfect in de thema’s van het sportakkoord. En met de nieuwe accommodatie hebben we daar nog meer op in kunnen spelen. Zo hebben we bijvoorbeeld van de Sportalliantie het verzoek gekregen om de clinics, zoals we die verzorgd hebben voor de jeugd, ook voor de ouderen te organiseren.”
Elitaire sport
Daar zit meteen ook een beetje de gevoelige snaar voor veel golfclubs. De Kubber: “We worden gezien als een elitaire sport, we krijgen vrijwel geen subsidie, zoals andere verenigingen die ontvangen. Vanuit de lokale politiek kunnen de meeste golfclubs niet op veel ondersteuning rekenen. Maar als je erover na gaat denken: als je iets voor ouderen wilt organiseren, dan is de golfclub toch de perfecte partner? Onze sport kun je tot op hoge leeftijd beoefenen, we hebben een mooi clubhuis, waar de senioren hun sociale contacten kunnen onderhouden. Golf staat in die samenhang nog echt te weinig op het netvlies.”
De club is van plan om in de komende maanden haar deelname aan het lokale sportakkoord verder te intensiveren. Stolzenbach: “We gaan graag samen met andere verenigingen kijken naar de mogelijkheden van gemeentelijke jeugdsubsidies. En ook de vele mogelijkheden om onze vele vrijwilligers langs deze weg op te leiden en te ondersteunen, daar zullen we zeker gebruik van maken.” De Kubber besluit: “We zijn niet voor niets één van de golfverenigingen met de laagste contributie in Nederland. We zijn betaalbaar voor onze leden en hebben daarmee ook een grote ledenbinding.”
Ook golfclubs zouden de kansen van een sportakkoord moeten benutten, vindt men bij Golfclub Landgoed Coudewater.
Denken in kansen
De clubs die in dit artikel aan het woord kwamen, hebben één ding gemeen: ze zien het lokale Sportakkoord als een kans om de doelen, die ze zichzelf als club al gesteld hadden, nóg beter te kunnen verwezenlijken. Maar ze geven ook aan, dat er nog meer voordelen aan deelname zitten, die ze graag ook benutten. Ook voor clubs, die voor zichzelf niet meteen de voordelen van aanhaken zien, zijn er eigenlijk altijd kansen, die gegrepen kunnen worden. Een voorbeeld daarvan beschreven we al eerder: de Helmondse Reddingsbrigade De Reddingsklos is zo’n vereniging, die eigenlijk niet echt een idee had, wat het lokale Sportakkoord hen op zou leveren. Alle clubs in Helmond kregen een uitnodiging om mee te komen praten en Anke de Vries ging vanuit het bestuur naar de bijeenkomsten toe. “In eerste instantie vooral om te luisteren, want ons bestuur is druk genoeg. Maar al gauw merkten we dat ook wij goede ideeën konden inbrengen. Zo hebben we aandacht gevraagd voor onze problematiek om vrijwilligers te vinden, die les kunnen geven aan de kinderen. En konden wij regelmatig aanhaken bij goede ideeën van andere partijen.” Inmiddels heeft de vereniging via JIBB+ een vaste plek in het jaarlijkse boekje met sportaanbod voor de basisscholen, volgen meerdere vrijwilligers een opleiding tot zweminstructeur, bekostigd via het lokale Sportakkoord en starten er dit najaar enkele stagiaires vanuit een sportopleiding, waar JIBB+ contacten mee heeft. “Al met al begint het ons nu toch echt al iets op te leveren. Uiteindelijk moet je er altijd zelf energie in stoppen, maar het betaalt zich zeker terug. We zijn er heel blij mee!”
Daarom de oproep aan alle clubs, die de stap nog niet gewaagd hebben: neem contact op, ga eens luisteren en kijk wat het voor jouw club kan opleveren!
Meer informatie
Wil je meer informatie? Hieronder een aantal links, die de moeite lezen waard zijn: